Wat is Mindfulness
Mindfulness is geen makkelijk trucje om te ontsnappen aan al je problemen. Integendeel: mindfulness leert ons juist onze problemen onder ogen te zien, de confrontatie aan te gaan.
Mindfulness staat voor open en bewust aanwezig zijn in het huidige moment. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat mindfulness staat voor het helemaal wakker zijn en zonder (voor)oordeel kunnen waarnemen wat er in het hier-en-nu plaatsvindt. Dit klinkt simpel, maar blijkt in de praktijk niet zo gemakkelijk. Vaak krijgen we zaken maar half mee en doen we (te)veel op de automatische piloot. Hierdoor reageren we op een manier op onze omgeving, waar we zelf, en ook onze omgeving, last van hebben.
Hectische wereld, druk, druk, druk...
Het leven wordt steeds jachtiger. Alles moet sneller, efficiënter en beter. Wij eisen steeds meer van onszelf. De hoeveelheid prikkels is ook enorm toegenomen met de komst van tv, computer, mobiele telefoons, iPod's en iPad's. Langzamerhand is het bijna noodzakelijk geworden om al die prikkels te gaan managen. Mindfulness helpt om weer even tot jezelf te komen en om op een slimme manier om te gaan met stress.
Stress
De een heeft veel last van stress, neemt het werk mee naar huis en zoekt allerlei manieren om de stress af te reageren. De ander laat eigenlijk nog maar heel weinig binnen en lijkt nauwelijks nog geraakt te worden door stress. Emoties zijn nauwelijks zichtbaar en lijken niet echt meer binnen te komen. Probleem hierbij is dat, als je negatieve emoties bewust of onbewust niet binnenlaat, ook je vermogen vermindert om positieve emoties te ervaren. Het leven wordt vlakker en je wordt minder geraakt. Bovendien loop je het risico dat er zich van alles onderhuids ophoopt dat er via omwegen uit moet komen.
Als we ons brein beter leren besturen, kunnen we meer stress verdragen en daardoor vermijden om overhaaste en verkeerde keuzes te maken.
Wat je echt wilt
Mindfulness is ook je openen voor wat er echt speelt, ook in jezelf. Als je open aandacht hebt voor je binnenwereld, ga je na verloop van tijd voelen wat je eigenlijk wilt in je leven. Je gaat min of meer luisteren naar de stem van je hart. Dit klinkt misschien wat zweverig. Maar het gaat hier eigenlijk alleen maar om het vermogen om te voelen wat je echt wilt, te voelen wat je echt gelukkig maakt. Dit klinkt simpel, maar vaak is 'de stem van ons verstand' zo luid dat we niet horen wat we eigenlijk diep van binnen weten.
Niet-oordelen
Misschien wel het moeilijkste onderdeel van mindfulness is het niet-oordelen: iets waarnemen zonder er meteen een etiket op te plakken of het te waarderen. We vinden iets prettig of vervelend, goed of fout. In een flits hebben we ons oordeel klaar zonder dat we ons daarvan bewust zijn. En vanuit dat oordeel zien we alleen nog dat wat ons oordeel verstevigt. Niet-oordelen vergemakkelijkt acceptatie. In ieders leven zijn er een aantal vervelende zaken die men niet (meteen) kan veranderen. Per definitie is het dus handig om hiermee te leren leven. Met name bij pijn en stress is acceptatie moeilijk en blijft er vaak veel verzet. Het leren om niet te oordelen over je ervaringen geeft ruimte om nieuwe dingen te ervaren. Om te kunnen genieten van kleine dingen in je leven, ondanks het feit dat er grote problemen spelen.
Acceptatie
De ervaring ongefilterd toelaten is best spannend. We hebben geleerd dat ervaringen ook ongewenste gevoelens en gedachten kunnen oproepen en dat willen we het liefst zoveel mogelijk vermijden. Hiervoor hebben we een heel repertoire aan mechanismen ontwikkeld en we denken dat we ons zo kunnen beschermen tegen de moeilijke dingen in ons leven. In ieder leven zijn echter moeilijkheden. Veel van onze energie gaat verloren als we moeilijkheden ontkennen of proberen te vermijden. Door aandacht te schenken aan de moeilijkheden, een situatie te accepteren zoals die is, ontstaat ruimte voor een keuze. Het accepteren van de situatie zoals ze is wil niet zeggen dat we niets mogen veranderen. Alles wat je kunt oplossen moet je vooral oplossen. Alleen wat niet (op dit moment) opgelost kan worden, kun je beter accepteren zoals het is.
Moet ik dan iedere dag uren dubbelgevouwen op een kussentje zitten?
Echt niet! Ten eerst hoef je jezelf voor mindfulness niet dubbel te vouwen. Liggend, zittend op een stoel, staand, lopend...het mag allemaal. Ik ben de laatste die zal zeggen dat regelmatig langere tijd "ergens op een rustige plek" letterlijk en figuurlijk stilstaan bij jezelf niet belangrijk is, ik weet uit ervaring dat dit je veel wijsheid over jezelf oplevert en je uiteindelijk ook vaak de rust en kalmte brengt die je zoekt. Maar ik heb liever, zeker in het begin, dat je iedere dag tien minuten op je kussentje zit dan één keer per week twee uur!
